Τρίτη, 09 Δεκεμβρίου 2025 08:01

Η Φωτεινή Τομαή στην “Ε” για το «Σκόρπια κι ανάλεκτα»: “Περιστατικά με ηγέτες πολύτιμα για τον ιστορικό του μέλλοντος”

Γράφτηκε από την

Η Φωτεινή Τομαή στην “Ε” για το «Σκόρπια κι ανάλεκτα»: “Περιστατικά με ηγέτες πολύτιμα για τον ιστορικό του μέλλοντος”

 

Το βιβλίο της Φωτεινής Τομαή, με τίτλο «Σκόρπια κι ανάλεκτα»  απ’ τις εκδόσεις Παπαζήση, παρουσιάζεται το Σάββατο, στις 6 μ.μ., στο Πολεμικό Μουσείο Καλαμάτας.

Πρόκειται για μια σειρά αφηγήσεων γεγονότων με πρωταγωνιστές σημαντικές προσωπικότητες μεταπολιτευτικής περιόδου, Ελληνες και ξένους, όπως τα γνώρισε η συγγραφέας από την ιδιότητα του διπλωμάτη. Στις σελίδες του παρελαύνουν μορφές όπως ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Κώστας Σημίτης, ο Θεόδωρος Πάγκαλος, ο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο Μουαμάρ Καντάφι, αλλά και άλλα πρόσωπα που διαμόρφωσαν, άλλοτε εμφανώς και άλλοτε αθόρυβα, τη σύγχρονη ιστορία. «Κι επειδή δε γράφτηκαν με θεματική ή χρονολογική σειρά, αλλά έπεσαν σκόρπια στο χαρτί πρόσωπα και γεγονότα για τα οποία δεν ειπώθηκαν όλα (ανάλεκτα), σκέφτηκα ακριβώς τον συγκεκριμένο τίτλο», δηλώνει στην «Ε» η συγγραφέας του βιβλίου.

Η Φωτεινή Τομαή, αρχαιολόγος, με μακρά θητεία στο υπουργείο των Εξωτερικών, τακτική αρθρογράφος (2006-2013) της εφημερίδας «Το Βήμα της Κυριακής» και άλλων φύλλων του Αθηναϊκού και επαρχιακού Τύπου, επιμελήτρια και συγγραφέας δεκαοκτώ εκδόσεων του ΥΠΕΞ, διηύθυνε επί μακρό διάστημα (1993-2019) την Υπηρεσία Διπλωματικού Αρχείου αφήνοντας ισχυρό το αποτύπωμά της, και διετέλεσε εθνική εκπρόσωπος σε τρεις διεθνείς οργανισμούς για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος έχοντας λάβει διεθνείς διακρίσεις για το έργο της. Αφυπηρέτησε με τον τίτλο του πρεσβευτή ε.τ.

Ομιλητές τις εκδήλωσης θα είναι ο πρώην υπουργός Ανδρέας Λοβέρδος, ο εικαστικός και συγγραφέας Θανάσης Λάλας, και ο Ανδρέας Θ. Πάγκαλος από το Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Την εκδήλωση θα συντονίσει ο Παναγιώτης Περδικέας, CEO Repolymers Industry. Χαιρετισμό θα απευθύνει ο δήμαρχος Καλαμάτας, Θανάσης Βασιλόπουλος.

 

Συνέντευξη στην Κωνσταντίνα Δρακουλάκου

 

Το νέο σας βιβλίο έχει τίτλο «Σκόρπια κι ανάλεκτα». Τι σας ώθησε να επιλέξετε ακριβώς αυτή τη φράση ως τίτλο;

Το βιβλίο αυτό είναι ουσιαστικά συνέχεια του αμέσως προηγούμενου με τίτλο «Κι εσένα τι σε νοιάζει;» (ΛΙΒΑΝΗΣ) στο οποίο επιχειρώ την αφήγηση μέσα από τη δική μου, βιωματική ματιά, της ιστορίας της χώρας μας από τη δικτατορία της 21ης Απριλίου μέχρι την Ελλάδα της χρεωκοπίας και των μνημονίων. Επειδή δεν ήθελα το βιβλίο εκείνο να θεωρηθεί ως αυτοβιογραφία, επέλεξα να συγκεντρώσω σε μία άλλη έκδοση – αυτή που κρατάτε στα χέρια σας- μερικά χαριτωμένα και ενδιαφέροντα περιστατικά με ηγέτες της εποχής που τυγχάνει να βγάζουν αβίαστα ιστορική πληροφορία, τέτοια που δεν έχει συγκρατηθεί ούτε σε επίσημα ανακοινωθέντα ούτε σε υπηρεσιακά  έγγραφα, αλλά παραμένει πολύτιμη για τον ιστορικό του μέλλοντος. Κι επειδή δε γράφτηκαν με θεματική ή χρονολογική σειρά, αλλά έπεσαν σκόρπια στο χαρτί πρόσωπα και γεγονότα για τα οποία δεν ειπώθηκαν όλα (ανάλεκτα), σκέφτηκα ακριβώς τον συγκεκριμένο τίτλο…

 

Ποιο ήταν το μεγαλύτερο δίλημμά σας κατά τη συγγραφή, όσον αφορά το τι να συμπεριλάβετε και τι να αφήσετε έξω λόγω υπηρεσιακής δεοντολογίας;

Πρώτα απ’ όλα να μην παραβιάσω τον όρκο μου αναφορικά με τη διαφύλαξη του εθνικού συμφέροντος και επίσης να προστατεύσω τη μνήμη ανθρώπων που δε βρίσκονται πλέον εν ζωή. Εξυπακούεται ότι, καθώς η μνήμη ατονεί, αρκετά τα θυμήθηκα αφού έκλεισε η έκδοση, ενώ άλλα τα παρέλειψα σκοπίμως για λόγους αβρότητας απέναντι στα εμπλεκόμενα πρόσωπα. Όπως άλλωστε σας είπα ήδη, εκείνο που με ενδιέφερε ήταν η ιστορική πληροφορία και όχι ο κοινωνικός σχολιασμός, για να το πω στην καθομιλουμένη, το κουτσομπολιό με μανδύα πολιτικής κρίσης.

 

Στον πρόλογό του, ο Ευάγγελος Βενιζέλος σημειώνει ότι τα "Σκόρπια κι ανάλεκτα" συνδυάζουν τη χρονογραφική αφήγηση με την ιστοριογραφική και πολιτική διάσταση. Πώς καταφέρνετε να επιτυγχάνετε αυτή την πολυεπίπεδη ανάγνωση;

Θα μπορούσα να σας απαντήσω με μία μόνο πρόταση: Εμπειρία κτηθείσα εν τω στρατεύματι… Αστειεύομαι, όμως. Ακούστε έχω ζήσει μέσα σε ένα σπίτι που η πολιτική βρισκόταν σε πρώτο πλάνο. Από τον χώρο μας πέρασαν εκπρόσωποι του πολιτικού κόσμου της χώρας όλων των κομμάτων και πάρθηκαν σημαντικές αποφάσεις. Επιπλέον, το αντικείμενό μου στο Υπουργείο με έφερε σε επαφή εδώ και σε υπηρεσιακές μετακινήσεις μου στο εξωτερικό με σημαίνουσες προσωπικότητες. Αν την ίδια στιγμή λάβετε υπόψη σας το μικρόβιο του ιστορικού αλλά και του συγγραφέα που ποτέ δεν έκρυψα, έχετε την απάντηση.

 

Στις σελίδες του βιβλίου εμφανίζονται Παπανδρέου, Σημίτης, Πάγκαλος, Πούτιν, Καντάφι και άλλες ισχυρές προσωπικότητες της μεταπολίτευσης. Ποιο από αυτά τα πρόσωπα είχε τη μεγαλύτερη επίδραση στην ευρύτερη εικόνα που σχηματίσατε για την εξουσία;

Από αυτούς που αναφέρετε εδώ, αναμφίβολα ο Παπανδρέου και ο Πούτιν. Γοητευτικοί εν τη παντοκρατορία τους…

 

Επειδή γνωρίζατε πολιτικούς «εκ των έσω», θεωρείτε ότι η δημόσια εικόνα τους συνάδει με τον πραγματικό τρόπο που ασκούσαν πολιτική;

Η εντύπωσή μου είναι πως σε γενικές γραμμές, όχι. Κι αν μου επιτρέπετε να το πάω ακόμα παραπέρα, αυτό συνιστά πρόβλημα, όχι μόνο για τους ίδιους και τις οικογένειές τους, αλλά και για την ορθότητα των πολιτικών τους αποφάσεων και εν τέλει τη δική μας μοίρα. Από μια άποψη μπορώ να το καταλαβαίνω. Εννοώ να φροντίζει κάποιος να μη φαίνονται οι αδυναμίες του, ή να παίρνει μια σκληρή απόφαση που αν δεν ήταν πολιτικός δε θα έπαιρνε ποτέ. Ωστόσο, είμαι της άποψης ότι η ανθρώπινη πλευρά και οι ευαισθησίες ενός πολιτικού, εάν φυσικά τις διαθέτει, πάντοτε γίνεται αποδεκτή με ενδιαφέρον, ενίοτε και με συγκίνηση ακόμη και από πλευράς των αντιπάλων του… Κάποια παραδείγματα θα βρείτε στις σελίδες του βιβλίου, άλλωστε.