Κυριακή, 24 Αυγούστου 2025 19:45

Ουκρανία και Ελλάδα: στρατηγική συνέπεια ή επικίνδυνη αντίφαση;

Γράφτηκε από την

Ουκρανία και Ελλάδα: στρατηγική συνέπεια ή επικίνδυνη αντίφαση;

Του Χρήστου Καπούτση 

Η προσήλωση στο διεθνές δίκαιο δεν επαρκεί, καθώς η απουσία σαφούς γεωπολιτικού σχεδίου αφήνει την Αθήνα εκτεθειμένη στις ισορροπίες Ρωσίας, ΗΠΑ, Ε.Ε. και Τουρκίας.

Η Ελλάδα παρακολουθεί τον πόλεμο στην Ουκρανία με επίφαση αταλάντευτης προσήλωσης στο διεθνές δίκαιο. Στην πραγματικότητα, η χώρα κινείται σε θολό γεωπολιτικό τοπίο: ενσωματωμένη στις αποφάσεις της Ε.Ε. και υποστηρικτής των στρατηγικών ΗΠΑ, αλλά χωρίς δικό της σχέδιο, κινδυνεύει να παραμείνει θεατής στις μεγάλες ανατροπές που διαμορφώνουν το μέλλον της Ευρώπης. Και ο λόγος είναι απλός. ΗΠΑ και Ε.Ε. έχουν σοβαρά αποκλίνουσες  απόψεις για τον Πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά η Ελλάδα συμφωνεί και με τους δύο...

Η προσπάθεια να κατανοήσει κανείς ποια είναι η πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης στο Ουκρανικό ζήτημα καταλήγει σε έναν γρίφο. Επισήμως, η Αθήνα εμφανίζεται προσηλωμένη στις αρχές του διεθνούς δικαίου, καταδικάζει την εισβολή της Ρωσίας και συντάσσεται με τις κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην πράξη όμως, η ελληνική στάση παραμένει αποσπασματική, αντιφατική και χωρίς σαφή στρατηγικό προσανατολισμό. Αυτή η αμφισημία δεν είναι απλώς διπλωματική «ουδετερότητα», αλλά δείγμα μιας βαθύτερης αμηχανίας απέναντι σε έναν πόλεμο που αναδιατάσσει τον γεωπολιτικό χάρτη της Ευρώπης.

Η Ελλάδα βρέθηκε από την πρώτη στιγμή να συμμετέχει ενεργά στο δυτικό στρατόπεδο: αποστολή στρατιωτικού υλικού στην Ουκρανία, πλήρης ευθυγράμμιση με τις κυρώσεις κατά της Μόσχας, διάθεση κρίσιμων υποδομών (Αλεξανδρούπολη, Σούδα) στο ΝΑΤΟ. Παράλληλα, ανέλαβε πρωτοβουλίες ανθρωπιστικού χαρακτήρα, επικαλούμενη τον ιστορικό δεσμό με τον ελληνισμό της Μαριούπολης. Η Ελλάδα στηρίζει ενθέρμως, όλες τις κυρώσεις που η Ε.Ε. έχει επιβάλει στην Ρωσία, λόγω της εισβολής στην Ουκρανία. Η Κυβέρνηση δικαιολογεί τη στάση της, ότι έτσι τάσσεται ενάντια στον αναθεωρητισμό της Ρωσίας και σε βάρος της αλλαγής των συνόρων με τη στρατιωτική βία. Και κατ’ επέκταση,  είναι από θέση και φύση αντίθετη στον αναθεωρητισμό της Τουρκίας, στο Αιγαίο και την Κύπρο. Βέβαια, η Ελληνική Κυβέρνηση, δεν κατόρθωσε, να εκμαιεύσει μια δήλωση καταδίκης της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974 και έμπρακτης αναίρεσης των αποτελεσμάτων της εισβολής και κατοχής. Παράλληλα όμως, η Ελληνική Κυβέρνηση, χαιρετίζει με ικανοποίηση και στηρίζει τις προσπάθειες της αμερικανικής διπλωματίας και του Προέδρου Τραμπ για συμφωνία με το Πρόεδρο της Ρωσίας , για εκεχειρία και το σταμάτημα των εχθροπραξιών στο ρωσο-ουκρανικό  μέτωπο.  Πιθανή συμφωνία ΤΡΑΜΠ-ΠΟΥΤΙΝ, θα στηρίζεται στην αναγνώριση και νομιμοποίηση των αποτελεσμάτων της ρωσικής εισβολής που πρακτικά σημαίνει προσάρτηση της Κριμαίας και άλλων  περιοχών της Ουκρανίας στη Ρωσική επικράτεια. Όμως, η ειρήνη έναντι εκχώρησης εδαφών, ενθαρρύνει τον τουρκικό αναθεωρητισμό και δικαιώνει την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο. Παρόλα αυτά η Ελλάδα, ομνύει στη στρατηγική συνεργασία με τις ΗΠΑ. Και το ερώτημα: ακόμη και αν θίγονται κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου; Η Κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει μια σαφή απάντηση.

Με την πιθανολογούμενη συμφωνία ΠΟΥΤΙΝ-ΤΡΑΜΠ, διαφωνεί ο σκληρός  αντιρωσικός πυρήνας της Ε.Ε., όπως ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμ. Μακρον, η ύπατη εκπρόσωπος για την εξωτερική πολιτική της Ε.Ε. Καγια Καλας και άλλοι ευρωπαίοι ηγέτες, που μάλιστα ετοιμάζονται να στείλουν και ευρωπαϊκή στρατιωτική δύναμη στο ρωσο-ουκρανικό μέτωπο, ως δήθεν ειρηνευτική δύναμη, την οποία όμως η Ρωσία την χαρακτηρίζει εκ προοιμίου ως εχθρική. Εξέλιξη που δυνητικά, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, το «νέο Βιετνάμ» στη καρδιά της Ευρώπης. Η Ελληνική κυβέρνηση συντάσσεται και πάλι με τον σκληρό αντιρωσικό πυρήνα της Ε.Ε.

Συνεπώς και εκ των πραγμάτων προκύπτει το ερώτημα:  Ποιο είναι το ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΌ σχέδιο της  Κυβέρνησης για το πολύπλοκο Ουκρανικό ζήτημα;

Να δούμε ακόμη και να τον εξής πολιτικό- διπλωματικό παραλογισμό της «αεράτης» Ε.Ε.

Είναι  αποκαρδιωτικό το θέαμα Ευρωπαίων ηγετών να έχουν αποδεχθεί να κάθονται γύρω από το γραφείο του Πλανητάρχη ΤΡΑΜΠ και να διαγωνίζονται ποιος θα κάνει την πιο ακραία κολακεία στο «αφεντικό». Επίσης οι Ευρωπαίοι  συμφώνησαν με συνοπτικές διαδικασίες να πληρώσουν περί τα 100 δις ευρώ για να εξοπλίσουν την Ουκρανία… με αμερικανικά όπλα! Είναι  τα «λύτρα» που θα πληρώσει  η Ευρώπη  επειδή αισθάνεται ανασφάλεια, χωρίς αμερικανική στρατιωτική παρουσία.

Και βέβαια, για μία ακόμη φορά, οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι και εταίροι μας,  «ξεχνούν» την ελληνική ασφάλεια, ή απλά δεν τους απασχολεί. Για παράδειγμα, ποια ενιαία Ευρωπαϊκή φωνή μπορεί να αρθρωθεί σε ζωτικά ζητήματα ελληνικού ενδιαφέροντος,  όπως η εκδηλωμένη  τουρκική απειλή, όταν Ιταλία και Ισπανία η Γερμανία και εσχάτως και Γαλλία,  διαγκωνίζονται για τις στενότερες  σχέσεις  τους με την ισλαμιστική Τουρκία του  Ερντογάν;   Και ταυτόχρονα, ανοίγουν διάπλατα τις πύλες της Ευρώπης, για να εισέλθει η Τουρκία και να μετέχει ενεργά στις δομές ασφάλειας της ευρωάμυνας, με την ένοχη σιωπή της ελληνικής διπλωματίας.

Και το εξωφρενικό, οι ευρωπαίοι της Ε.Ε.,  λησμονώντας τα περί ευρωπαϊκών αρχών και αξιών,  διαβλέπουν  στη συνεργασία με την Τουρκία, ως  τη λύση στο αμυντικό της πρόβλημα έναντι της ρωσικής απειλής! 

Το αμερικανικό σκέλος είναι κομβικό, αλλά δεν είναι μονοσήμαντο. Μετά τη σύνοδο Τραμπ-Πούτιν στην Αλάσκα (15/8/2025) δεν υπήρξε κατάπαυση του πυρός. Ο αμερικανός  πρόεδρος Ντ. Τραμπ διακήρυξε ότι δεν θα στείλει αμερικανικά χερσαία στρατεύματα στην Ουκρανία και χαρακτήρισε αδύνατη την ανάκτηση της Κριμαίας από το Κίεβο, ενώ η ρωσική πλευρά απαιτεί ευρείες παραχωρήσεις και δικαίωμα ουσιαστικού βέτο σε μελλοντικές εγγυήσεις ασφαλείας. Αυτές οι θέσεις, αν παγιωθούν, συγκλίνουν σε «πάγωμα» γραμμών που νομιμοποιεί τετελεσμένα.

Ευρωπαϊκή Στρατιωτική δύναμη στην Ουκρανία. Σε τηλεδιάσκεψη των αρχηγών ΓΕΕΘΑ του ΝΑΤΟ, ευρωαμερικανοί επιτελείς παρουσίασαν επιλογές «εγγυήσεων ασφαλείας»,  στρατιωτικά επιτελικά σχέδια, που  προβλέπουν τη συμμετοχή αμιγώς ευρωπαϊκών στρατιωτικών δυνάμεων, σε στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία. Παράλληλα, γερμανική ένωση στρατιωτικών προειδοποιεί ότι μια τέτοια αποστολή, έστω ειρηνευτική,  στην Ουκρανία θα απαιτήσει δεκάδες χιλιάδες ευρωπαίους στρατιώτες.

Καταλήγοντας, η Ελλάδα δεν μπορεί να παίζει σε δύο ταμπλό. Η στήριξη των κυρώσεων κατά της Ρωσίας και ταυτόχρονα της «ρεαλιστικής ειρήνης» Τραμπ–Πούτιν, που αφήνει την Κριμαία στη Μόσχα, συνιστά στρατηγική αντίφαση. Γιατί ό,τι  νομιμοποιεί τη ρωσική κατοχή στην Ουκρανία,  θα χρησιμοποιηθεί για να δικαιολογήσει τον τουρκικό αναθεωρητισμό στο Αιγαίο και την Κύπρο. Από την άλλη, υπάρχει και το ρήγμα στις  ευρωατλαντικές επιλογές για την Ουκρανία με συνέπειες,  που άπτονται των Στρατηγικών σχέσεων  ΗΠΑ-ΡΩΣΙΑ-ΚΙΝΑ και με «απούσα» την Ε.Ε..