Σήμερα, από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα επιχειρήσει να αναστρέψει το κλίμα ανακοινώνοντας ανακουφιστικά μέτρα για την ακρίβεια. Στόχος του είναι να δώσει μια ανάσα στους πολίτες που βλέπουν το εισόδημά τους να συρρικνώνεται μήνα με τον μήνα.
Ωστόσο, η κοινωνία δεν πείθεται εύκολα. Οι λογαριασμοί, τα ενοίκια και τα βασικά είδη διατροφής επιβαρύνουν ασφυκτικά τα νοικοκυριά, κι έτσι η ακρίβεια δεν εκλαμβάνεται ως προσωρινή κρίση, αλλά ως μια μόνιμη πίεση που ακυρώνει κάθε προοπτική βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου. Μέσα σε αυτό το κλίμα, το αίσθημα αδικίας εξακολουθεί να βαραίνει την πολιτική ζωή.
Η διαφθορά, ο νεποτισμός και η κομματοκρατία, όσο κι αν προσπαθεί να τα αποσιωπήσει το κυβερνητικό αφήγημα, παραμένουν εδώ και τροφοδοτούν τη δυσπιστία των πολιτών. Οι πολίτες διαπιστώνουν ότι η αξιοκρατία είναι ζητούμενο, ενώ οι «ημέτεροι» συνεχίζουν να απολαμβάνουν προνόμια. Αυτή η διάχυτη αίσθηση άνισης μεταχείρισης δεν είναι απλώς ηθικό ζήτημα· πλήττει την εμπιστοσύνη στους θεσμούς και ενισχύει τον κυνισμό, ειδικά στη νέα γενιά που βλέπει το μέλλον της να φεύγει στο εξωτερικό.
Παράλληλα, η κυβέρνηση δείχνει σημάδια μεταρρυθμιστικής κόπωσης. Ξεκίνησε με τη φιλοδοξία να αλλάξει τη χώρα, όμως μοιάζει πλέον περισσότερο διαχειριστής παρά δύναμη ανανέωσης. Στα μεγάλα διαρθρωτικά ζητήματα, όπως το δημογραφικό, οι απαντήσεις παραμένουν ελλιπείς και αμήχανες. Χωρίς πολιτική ουσιαστικής ενσωμάτωσης μεταναστών, η Ελλάδα δεν μπορεί να αναστρέψει την πληθυσμιακή της κατάρρευση. Κι όμως, η κυβέρνηση παγιδεύεται στη δική της ακροδεξιά ρητορική, φοβούμενη το πολιτικό κόστος μιας ειλικρινούς τοποθέτησης.
Το πρόβλημα είναι ότι η καθημερινότητα των πολιτών δεν περιμένει. Όταν η υγεία, η παιδεία και οι υποδομές συνεχίζουν να παρουσιάζουν σοβαρές αδυναμίες, καμία εξαγγελία στη ΔΕΘ δεν αρκεί για να πείσει ότι υπάρχει πραγματικό σχέδιο. Η φθορά γίνεται εμφανής σε κάθε επαφή της κυβέρνησης με την κοινωνία και σταδιακά δημιουργεί μια αίσθηση πολιτικής στασιμότητας.
Μέσα σε όλα αυτά, το ενδεχόμενο ενός εθνικού ζητήματος ως καταλύτη πολιτικών εξελίξεων παραμένει ισχυρό. Ο αναθεωρητισμός της Άγκυρας, που ενθαρρύνεται από την αλλοπρόσαλλη πολιτική του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, συντηρεί την αβεβαιότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι δυνάμεις δεξιότερα της Νέας Δημοκρατίας περιμένουν την άφιξη της νέας πρέσβειρας των ΗΠΑ για να ανοίξουν τα πολιτικά τους χαρτιά. Το πολιτικό φθινόπωρο δεν είναι, λοιπόν, μόνο εποχικό. Είναι και ουσιαστικό: Μία περίοδος δοκιμασίας, όπου οι αντοχές της κυβέρνησης θα κριθούν όχι μόνο από το αν μπορεί να μοιράσει επιδόματα στην ακρίβεια, αλλά από το αν θα τολμήσει να συγκρουστεί με τις παθογένειες που καθηλώνουν τη χώρα. Αν δεν το πράξει, η κοινωνία και οι διεθνείς εξελίξεις θα υπαγορεύσουν μοιραία τις αλλαγές.
(σ.σ. Δημοσιεύτηκε στο φύλλο του Σαββάτου 6 Σεπτεμβρίου, πριν τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ)
